کد مطلب:26881 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:32

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

چرا مردم قبل از اسلام به زنان و دخترانشان غضب ميكردند علت اصلي جهالت آنها چه بود؟

قران كريم در آية 8ـ9 سورة تكوير به يك نمونه از دردناكترين و وحشيانهترين پديدههاي عصر جاهليت عربها در مورد زنان اشاره كرده و ميفرمايد: وَ إِذَا الْمَوْءُودَةُ سُغلَت # بِأَيِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ ; و در آن هنگام كه از دختران زندهبه گور شده سؤال شود كه به كدامين گناه كشته شدند؟!، مفسران در تفسير آيه فوق ميگويند: در جاهليت عرب، هنگامي كه وقت وضع حمل زن فراميرسيد، حفرهاي در زمين حفر ميكرد و بالاي آن مينشست، اگر نوزاد دختر بود، آن را در ميان حفره پرتاب ميكرد و اگر پسر بود، آن را نگه ميداشت، عامل پيدايش اين جنايت، امور مختلفي بود، از جمله:

1. عدم ارزش زن به عنوان يك انسان در جامعه جاهلي.

2. مسئله فقر شديد كه بر آن جامعه حاكم بود، مخصوصاً با توجه به اين كه دختران همانند پسران قادر بر توليد اقتصادي نبودند و در غارتگري شركت نداشتند. قرآن كريم از اين عامل به عنوان مهمترين علّت عمل زشت جاهلي چنين ياد كرده و ميفرمايد: وَ لاَتَقْتُلُوَّاْ أَوْلَـَدَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلَـَقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِيَّاكُم...;(اسرأ،31) و فرزندانتان را از ترس فقر به قتل نرسانيد، ما آنها و شما را روزي ميدهيم...، از آية فوق به خوبي استفاده ميشود كه وضع اقتصادي اعراب جاهلي آن قدر سخت و ناراحت كننده بود كه حتي گاهي فرزندان دلبند خود را از ترس عدم توانايي اقتصادي به قتل ميرساندند.

3. ممكن بود در جنگهاي فراوان قبيلهاي آن روز، دختران به اسارت درآيند و به اصطلاح نواميس آنها به دست بيگانگان بيفتد و از اين راه لكة ننگي بر دامنشان بنشيند.

4. از سوي ديگر، وجود جنگها و نزاعهاي دائمي قبيلگي ميان آنها، سبب فقدان سريع مردان و پسران جنگجو ميشد و طبعاً تناسب و تعادل ميان تعداد دختران و پسران به هم ميخورد و تا آن جا وجود پسران عزيز شده بود كه تولد يك پسر، ماية مباهات بود و تولد يك دختر، ماية ناراحتي و رنج يك خانواده ميشد!. قرآن كريم در اينباره ميفرمايد: وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِالاْ ئُنثَيَ ظَـلَّ وَجْهُهُو مُسْوَدًّا;(نحل،58) در حالي كه هر گاه به يكي از آنها بشارت دهند، دختري نصيب تو شده، صورتش سياه ميشود و مملو از خشم ميگردد!. اين امر تا آنجا رسيد كه به گفتة بعضي از مفسران، به محض اين كه حالت وضع حملي به زن دست ميداد، شوهر، از خانه متواري ميگشت، تا مبادا دختري براي او بياورد و او در خانه باشد!

سپس اگر به او خبر ميدادند، مولود پسراست، با خوشحالي و هيجان وصفناپذيري به خانه باز ميگشت، اما واي اگر به او خبر ميدادند كه نوزاد او دختر است، آتش خشم و اندوه جان او را در بر ميگرفت. تحقير و درهم شكستن شخصيت زن، تنها در ميان عرب جاهلي نبود، بلكه ميان اقوام ديگر و حتي شايد متمدنترين ملل آن زمان نيز، زن شخصيتي ناچيز داشت و غالباً به او به صورت يك كالا و نه يك انسان رفتار ميشد، ولي مسلماً عرب جاهلي، اين تحقير را در اشكال زنندهتر و وحشتناكتري انجام ميداده. ولي اسلام، ظهور كرد و با رسوم جاهلي در ابعاد مختلفش سرسختانه جنگيد و به مردم عرب و حجاز شخصيت تازهاي بخشيد. در احاديث اسلامي، تولد دختر را، به عنوان گشوده شدن ناوداني از رحمت خدا به خانواده معرفي كرد. و خود پيامبر اكرمآنقدر به دخترش بانوي اسلام فاطمه زهرا3 احترام ميگذاشت كه مردم تعجب ميكردند، با تمام مقامي كه داشت، دست دخترش را ميبوسيد و به هنگام مراجعت از سفر نخستين كسي را كه ديدار ميكرد، دخترش فاطمه بود و به عكس هنگامي كه ميخواست به سفر برود، آخرين خانهاي را كه خداحافظي ميكرد، باز خانة فاطمهبود.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 11، ص 270ـ277; ج 26، ص 177، دارالكتب الاسلامية / فروغ ابديت، آيت اللّه جعفر سبحاني، ج 1، ص 48، مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم.)